11 Aralık 2007 Salı

GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARIMIZ

A B C Ç D E F G H I İ K L M N O Ö P R S Ş T U Ü V Y Z

[ÖNSÖZ] [KAYNAKÇA]

Bu modülü yapmaktaki amacımız Türk Kültürünü yaşatma çabalarında azıcıkta olsa katkıda bulunabilmektir.

Oyun kavramına genel bir yaklaşımla baktığımızda, bunun sadece bir eğlence, bir boş zamanları değerlendirme veya hareket etme olmadığını, birçok oyunda çocukların çevrelerindeki büyükleri bazı yönleri ile taklit ettiklerini görürüz. Kendi duygularını, kurdukları hayalleri ve yapmak istedikleri hareketler ile söyledikleri sözleri, kaygı ve üzüntüden uzaklaşıp, onların üstüne yükselmeyi ve bundan da özel bir zevk almayı amaçladıklarını da anlamaktayız. Aslında öyle veya böyle, içinde yaşadıkları hayatın da kendisi, başlangıcı, sonu ve kuralları olan bir oyundan ibaret değil mi?..

Türkiye'de çocuk oyunlarına şöyle bir göz attığımızda da hemen her yörede çok zengin bir hareketlilikle ve yaratıcılıkla karşılaşmaktayız. Oyunların gerisinde yatan düşünce ve inançların yüzlerce yıldan beri hemen hemen hiç değişmeden sürüp gittiğini de söylememiz mümkündür. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde beş taş oyununun kuraklık ve kıtlık getireceğine inanıldığı gibi, çömçe gelin veya godugodu tekerlemesi ile başlatılan oyun sonunda mutlaka yağmur yağması beklenir.

Çocuk oyunları, yapılarına göre bir ebenin belirlenmesiyle başlar. Ebe seçiminin yapılması, kendi içinde bir ezgisi bulunan bir sayışmaca veya tekerlemenin bütün oyuncular arasında elemesi ile sonuçlanır. Ezberlenmesi kolay, uyaklı ve hatta alliterasyonlu bir güzellik içinde yer alan cümle parçacıkları ile çocuklar bir yandan da bir tür dil eğitimini yapmış, dillerinin kıvraklığını ve söyleyiş güçlerinin sağlamlığını küçük bir çaba harcayarak sağlamış olurlar. Bu bakımdan da çocuk oyunlarının ayrı bir önemi ve değeri bulunmaktadır. Ancak bu oyunlarda ortaya çıkabilecek en önemli sonuç, çocuğun toplum hayatına alışması, arkadaşlarıyla bazı kurallara uymayı öğrenmesi, ödül ve cezanın birlikte göz önünde tutulmasıdır. Böylece çocuk sosyalleşmeyi de, arkadaş ilişkilerinin nasıl olması gerektiğini de, yenmenin yanı sıra yenilmenin mevcut bulunduğunu da, kendi çapında bir eğlence içerisinde ve kolaylıkla öğrenebilmektedir.
***
Güncel olayları anlatan sayışmacalar arasında II. Dünya Savaşı sırasında derlenen şu sayışmaca da yıllar ötesinde kalan ve bazı gerçekleri de vurgulayan halk düşüncelerini yansıtmaktadır: "Bir-iki-üçler, yaşasın Türkler; dört-beş-altı, Polonya battı; yedi-sekiz-dokuz, Ruslar domuz; on-onbir-oniki, İtalya tilki; onüç-ondört onbeş, Fransa kalleş; onaltı-onyedi-onsekiz, haydut Portekiz; ondokuz-yirmi yirmibir, Cennet'in yolunu kim bilir?"

TÜRK KÜLTÜRÜNÜ YAŞATMA ÇABALARIMIZ İNATLA SÜRECEKTİR! Saygılarımızla Türkmüsün.Net Ekibi


Arapsaçı

Açıl Kilidim Açıl

Aralı Emen

Alkuç Balkuç

Arpa Çarpa

Asar(Nişan)

Aşık

Aba Alması

Ateş(Tura)

Aç Kapıyı Bezirganbaşı

Beş Taş

Birdir Bir

Bom

Balli

Babadik

Bilye

Balık Battı

Bebek

Cicili Tavuk

Ceviz

Cimboru

Cırıt

Çılgın Çember

Çember Çevirme

Çömçe Gelin

Çındır Pır

Çota

Çortun Eşek

Çıngör Mıngıb Tut

Çot

Çıngılış

Çivi Saplama

Çelik Çomak

Dokuz Taş

Don Ateş

Dikili Taş

Düdük

Dokuz Kiremit

Dankıla-Fisko

Deve Dişi

Dondu Dombiliş

Düzmeli Saksı

Dalya

Deleme Çalmak

Deve Cüce

Ebe Tura Bir-İki-Üç

El El Üstünde

Ebe

Elim Sende

El Kızartmaca

Ede Ede Göndüre

Eşeğim Ankara

Ebe Ebe Beni Kurda Virme

Eş Gördüm

El Arabası Yarışı

Eski Minder Yüzünü Göster

Farfarafilli Yafilli

Fırın Kızdı

Fındıkla Tek Çift

Gölge Ebesi

Gog(Dağ Topu)

Güdek

Güvercin Taklası

Gömmeli Çelik

Gazoz Kapağı

Hacıyatmaz

Horpiç

Hımbıl

Islık Yarışı

Ilgın

İp Atlama

İskemle

İnne Minne Kirazı

İstop

İsim-Bitki-Şehir

İzmir

Kahkaha

Kelime

Köprü

Kutu Kutu Pense

Kasa Kasa

Koza Kırık

Körebe

Kırmızı Beyaz

Kıygo

Kadı Kuş Kuş

Kemik

Kapan Kale

Kazık

Kuyu Çeliği

Kelle Atılması

Kuka

Kuytak

Köşe Kapmaca

Kale

Kibrit(Hırsız Jandarma)

Kibrit

Lastik Atlama

Lölük(Lüle)

Mikado

Misket

Mor Menekşe

Mutfak

Mog-Taş Dizme-

Met

Makı

Nuhun Gemisi

Nane Suyunu İç

Orman

Onaltı Gulluk

Ortada Sıçan

Okkel

Oniki Taş

On Taş

Öt Kuşum Öt

Peşimden Gel

Parmak Oyunu

Porsuk Köprüsü

Postal Dikme

Pantalon Eskitmece

Pum-Pum

Rüzgar-Yağmur-Kar

Sıcak Soğuk

Sıçratan Top

Saklambaç(Sobe Sobe)

Sek Sek(Sekme)

Sinsin

Süt Pişti

Sıcak Soğuk

Şıktı

Taş-Makas-Kağıt

Tura

Tekdirme

Tura

Tımbırtıp

Taş Kızdırmaç

Taş Dikme(Kürt Kalesi)

Uzun Eşek

Uzun Urgan

Üç Taş

Üşüdüm

Vızzz

Yağ Satarım Bal Satarım

Yerden Yüksek

Yüzünü Çarpıt

Yüzük

Yedi Kaya

Yakan Top

Zımba


DEVAMI VE TAMAMI>>>



Hiç yorum yok: